* het is allemaal niet zo simpel als je denkt... (limburgse uitdrukking)
We vielen zowat van onze stoel toen President Trump tijdens de eerste lockdown zei dat een goed bad met bleekwater zou helpen tegen het Covid 19 virus. Toen we naderhand in de krant lazen dat er ook hier mensen waren die dat probeerden, dan kun je maar alleen met het hoofd schudden.
Hebben we écht wel wat bijgeleerd ?
Vanaf de Middeleeuwen tot einde 18e eeuw werd in medische handboeken aangeraden alleen die delen te wassen met water die zichtbaar waren, dus handen voeten, hals, gezicht en oren. Anders zou men de natuurlijke beschermlaag van de huid verwijderen. Het was veel belangrijker om regelmatig van kleding te wisselen om de nare geurtjes die ze al ziekteverwekkend beschouwden, te vermijden. Beter een proper hemd dan een bad.
Het zal me daar een geurige bedoening geweest zijn…
Ken je de uitdrukking : het kind met het badwater weggooien ?
Wel àls men dan eens een bad nam, dan ging eerst de man in bad, vervolgens de jongens. Dan kwam de vrouw aan bod en daarna de meisjes. Als laatste kwamen de kinderen èn als allerlaatste de baby. Dus duidelijk dat het geen klaar pompwater meer was waar de kleine uk in terecht kwam. Als dan het water weggooid werd, best even opletten dat er niemand meer aan boord was...
Bij het begin van de 19e eeuw kon men dan weer lezen dat meer baden zouden leiden tot een betere gezondheid. Zo kwam men tot een goede gewoonte van ongeveer één bad per maand. Dan werd ook het haar gewassen dat mooi proper werd maar wel dof. Mannen gebruiken brilliantine om het weer te doen glanzen. Vrouwen werd geleerd dat ze 100 borstelstreken per dag moesten geven door het haar. Daardoor werd het haarvet geleidelijk verdeeld zodat er terug glans op kwam. Tijdens de winter echter werd het haar niet gewassen maar ontvet door boekweitmeel. Dat moest natuurlijk er terug uitgeborsteld worden (100 borstelstreken). Zo konden de kapjes en hoofddeksels proper worden gehouden.
Meeste vrouwen droegen haar lang met midden- of zijlijn dat op het hoofd of achteraan werd vastgemaakt. Werd het te lang dan sneden ze er een stuk af en verkochten het om er haarstukjes van te laten maken. Deze haarstukjes werden door de meer begoede dames gebruikt om hun haar mee te versieren, samen met bloemen, linten en strikken.
Begin jaren 1900 kwam een nieuw procedé vanuit Londen (K. Nessler) om het kapsel in meer permanente vorm te houden, de warme permanente. Het haar werd bedruipt met een alkalische oplossing en op metalen krulspelden gedraaid. Dan werden deze staven met metalen tangen sterk verhit. Een kwestie van een uur of 5 te blijven zitten om hopelijk een goed resultaat te hebben. De eerste centimeters van het haar werden niet behandeld omwille van de sterke hitte van de staven. Natuurlijk kwam er veel letsels door verbrandingen voor, om nog maar te zwijgen van de schade aan het haar. Het resultaat kun je ergens vergelijken met de golfjes in de baard van Santa Claus.
Maar de vooruitgang stond niet stil en 20 jaar later gebruikte men vlakke krulspelden en geen hete tangen meer. Het haar werd met elektrische toestellen gedroogd, wat soms wel tot elektrocutie leidde. Wie mooi wil zijn moet er wat voor over hebben.
Na de eerste Wereldoorlog echter rezen de kapsalons als paddestoelen uit de grond en mensen uit alle standen kwamen er over de vloer. De gekke jaren 20 brachten nieuwe modetrends mee en vrouwenkapsels werden kort. Niet zonder slag of stoot trouwens, er zijn heel wat donderpreken gegeven over de nieuwe trend die hoogstens aanvaardbaar zou zijn voor dames van lichte zeden.
De tijd strijkt de plooien glad en ook de haren, want de golfjes in het haar met het pothoedje er op, zo gekend van in de charlestonperiode, deden hun opwachting.
Ik herinner me nog de grote spelden om de golfjes vast te zetten (die lagen thuis nog ergens). Het leken wel krokodillenbekken…
En eind jaren '50 was het mode om, als klein meisje, mooie pijpenkrullen te hebben. Dan bevochtigden ze ons haar met donker bier en draaiden het op grote metalen krulspelden. Het was altijd een gevecht om daar mee te kunnen slapen. We vonden dat dus maar niks….
Een goede 10 jaar later kwamen de eerste hippies om het hoekje kijken met hun lange haren... en tja, dan zijn we weer terug waar we begonnen waren.
Reactie plaatsen
Reacties